In par. 9 onderzoekt Kant de vraag wat eerst is: het genoegen of het oordeel over het object dat dit genoegen teweegbrengt. Hiermee reageert hij onder meer op de theorie van David Hume die meent dat schoonheid een sentiment is, en dat onze dialoog achteraf alleen dient om erover te praten. Kant, nu, omdat hij…

De irrelevantie van opwinding en ontroering is Kants argument tegen de evocatie-theorie van artistieke betekenis, de theorie die meent dat de betekenis van een kunstwerk bestaat in hetgeen het werk in zijn beschouwer oproept. Kants argument werkt mooi tegen sentimentele oordelen (vgl. Savile), maar is lastig wanneer het om “tearjerkers” gaat, daar die voor hun…

Zuivere schoonheid is amoreel (denk aan Kants uitsluiting van morele begrippen als bepalingsgrond van het zuivere smaakoordeel), maar hoe zit het met kunstschoonheid? Kunstschoonheid is afhankelijke schoonheid, ze hangt af van de bedoelingen van de kunstenaar en Kant lijkt het hierbij open te laten of hier morele bedoelingen in het geding zijn. Men kan ook…

Zoals Adorno het formuleert, zo is het inderdaad gesteld met de museale kunsten vandaag de dag: men weet niet goed meer welke grenzen er nog overschreden moeten worden. Maar is het wel zo noodzakelijk om alsmaar de kunsten te ‘revolutioneren’? …een briljante benadering vande kunst…. Deze vraag legt de vinger op een argument bij Adorno…

Hoe kunnen we sport nog buiten de kunst houden, gegeven de argumenten van Gadamer? Immers, volgens Gadamer is een kunstwerk als een spel [sport is dat ook], dat wordt voorgesteld aan een publiek [sport wordt dat ook] en dat een symboolkarakter heeft … heeft sport dat ook? Picasso’s Guernica kunnen we keer op keer waarnemen…

1. Schopenhauer, Plato en Hegel. Schopenhauers opvatting over het kunstwerk als weergave van een Idee moet in zijn tijd gezien worden. Ze is onder meer bedoeld als ‘correctie’ op Hegels opvatting dat in een kunstwerk het ideële en het zintuiglijke één op één samengaan. En ze geeft lucht aan idealistische tendenzen in de kunsten. Schopenhauers…

Over belangeloosheid: Hegel en Schopenhauer hanteren verschillende noties van ‘belangeloosheid’. Hegel begrijpt dat ook wetenschappers belangeloos moeten zijn, moeten afzien van hun persoonlijke perspectief, om dichter bij de waarheid te komen, en dat dat dus niet speciaal is voor kunstenaars of de esthetische ervaring. Schopenhauer echter ziet wetenschap als een verwerking van begrippen, en begrippen…

Kants gevoel van genoegen is ook –net als bij Hume– een emotie die niets afbeeldt, maar bij Kant betekent ze slechts: dat we in de ervaring willen volharden. En die ervaring, waar we dus in willen volharden, is een vrij spel der kenvermogens, en dat vrije spel gaat wel over het mooie object (op een…

Een onzuiver smaakoordeel is nadrukkelijk iets anders dan een oordeel over de volkomenheid van een object. Een smaakoordeel is eerst en vooral een oordeel over de manier waarop iets zich aan ons gemoed (gevoel van lust en onlust) voordoet. Kant ‘tolereert’ ook smaakoordelen waarin concepten enige rol spelen, maar oordelen die alleen maar gaan over…

Wat, denk je, zou Kant zeggen over de subjectieve doelmatigheid van de XTC-pil? Als je het weet, lever je antwoord dan in via een mailtje. De XTC-pil (of LSD voor de ouderen onder ons) veroorzaakt een vrij spel der kenvermogens, toch? Is de pil mooi of wat we als gevolg van het innemen ervan waarnemen?…