Filosofie van de kunsten (esthetica)
Kwesties uit de filosofie van de kunsten.
Kant en Hume
Volgens Hume geeft het smaakoordeel uiting aan een schoonheidssentiment. Zo’n sentiment is subjectief (het is partieel en het geeft geen informatie over de werkelijkheid). De discussies die we voeren over het mooie kunstwerk (naar aanleiding van onze emotie) zijn echter wel objectief: ze betreffen het object en de gepaste houding die men ertegenover moet innemen….
Read moreBelangeloosheid en de voorstelling op het subject betrekken.
Kants notie van ‘belangeloosheid’. Er is vaak tegen Kant ingebracht dat mensen nooit volstrekt belangeloos oordelen en dat dat ook niet wenselijk is, aangezien we toch willen dat mensen door schoonheid gegrepen worden! Men kan Kant hier als volgt tegen verdedigen: wat betekent zijn eis van belangeloosheid eigenlijk? Wel, niet dat we helemaal geen belangen…
Read moreEmpirisme
1. De theorie dat alle waarheden in de zintuiglijkheid bevestigd moeten (kunnen) worden–de zogenaamde extreme variant van het empirisme–vindt vooral opgang aan het begin van de 20e eeuw, in het logisch positivisme. Vertegenwoordigers: de vroege Wittgenstein (van de Tractatus Logico-Philosophicus), en Carnap. 2. Volgens Hume kan de verbeelding wel ideeën ordenen, maar kan ze daarbij…
Read moreBaumgarten
Baumgarten zet een theorie (!) op over waarneming en schoonheid. Dit is filosofie, if anything, maar zeker geen kunstkritiek. De crux van zijn theorie is dat de ervaring van schoonheid een perceptuele ervaring is, geen intellectuele. Deze stelling vinden we later terug bij Hegel (schoonheid als de zintuiglijke presentatie van een idee); bij Wollheim (Zien-in…
Read moreBaumgarten en de cognitivistische drogrede
Baumgarten realiseerde zich (tenminste impliciet) dat schoonheid als een vorm van (geperfectioneerde) kennis beschouwen tot een cognitivistische drogrede leidt. Is er immers betere zintuiglijke kennis denkbaar dan die die door een film wordt geleverd: zet ergens een camera en microfoon neer en laat die de voorbijtrekkende werkelijkheid opnemen en het resultaat is een extensief heldere,…
Read moreNog naar aanleiding van Baumgarten
De manier waarop de rationalisten de werkelijkheid benaderen, maakt dat men die deductief kan begrijpen. Eerst was er de aanname dat de wereld logisch in elkaar zit en toen kwam de monadologie. [Een dergelijke identificatie van semantische werkelijkheid (hoe mensen de wereld begrijpen) met logische relaties tussen objectieve gegevens (alleen gaat het nu om neurofysiologische…
Read moreInleiding filosofie van de kunsten
In periode 1 biedt Wijsbegeerte onder meer voor Letteren- en Wijsbegeerte-studenten de Inleiding in de filosofie van de kunsten aan. De cursus staat, vooralsnog in de versie van vorig jaar, op het web beschreven. Kijk daar eens rustig rond.Je vindt daar ook alle gegevens en uitleg over de inschrijving (die verloopt via Osiris Wijsbegeerte). Je…
Read moreIconische Ironie
Voor degenen die afgelopen college moesten missen: we hebben naar een YouTube-filmpje gekeken: Der Untergang (Personeelsuitje). Hierin wordt op hilarische wijze de draak gestoken met de manier waarop Hitler en de zijnen zichzelf hyperserieus namen. De reden waarom ik dit filmpje liet zien is de volgende: we hebben het eerder over iconische afbeeldingen gehad, en…
Read moreFictionele emoties
Dat we bij Love Story harder huilen dan bij de beelden uit Darfur laat duidelijk zien dat fictionele emoties anders zijn dan emoties over echte gerepresenteerde gebeurtenissen. Effecten van de media (film) pakken goed uit, maar maken de emoties daarom nog niet echter of intenser, slechts anders. (Misschien voelen we ten aanzien van Darfur vooral…
Read moreEmotioneel realisme
Dat de camera transparant laat zien of een emotie echt is of geacteerd, is niet waar het probleem gevonden wordt. Het relevante onderscheid is tussen geacteerd en gefingeerd (geveinsd). Een acteur probeert ons niet wijs te maken dat de door hem gerepresenteerde emoties echte emoties zijn, maar dat ze samen met de handelingen en gebeurtenissen…
Read more